Doanh thu, lợi nhuận và dòng tiền đều quan trọng cho công ty phát triển khoẻ mạnh. Nhưng ba yếu tố này không hề giống nhau. Để quản lý kinh doanh, bạn phải hiểu sự khác biệt giữa việc làm ra tiền và quản lý tiền. Kinh doanh phát triển thường dẫn tới với việc giảm lợi nhuận và tăng chi phí. Và lúc đó, thật không may khi cứ cố gắng hoài mà vẫn không kiếm ra tiền. Nhiều chủ doanh nghiệp rất giỏi bán hàng, nhưng cần giỏi trong cả việc quản lý tài chính nữa.
Doanh thu, lợi nhuận và dòng tiền khác nhau thế nào ?
Dòng tiền là lượng tiền chảy vào và chảy ra ở công ty. Đặc biệt nó thể hiện ở tài khoản ngân hàng của công ty. Doanh thu là toàn bộ nguồn thu nhập sinh ra bởi quá trình bán hàng. Về cơ bản đó là dòng tiền vào. Khác biệt với lợi nhuận – số thu nhập còn lại sau khi đã trả hết tất cả chi phí.
Doanh thu và lợi nhuận
Doanh thu và lợi nhuận gắn liền với nhau. Để có lãi, công ty phải có doanh thu. Công ty có thể có doanh thu mà vẫn lỗ nếu tiền kiếm ít hơn chi phí và nợ vay.
Có các loại lợi nhuận sau cần chú ý: lợi nhuận gộp và lợi nhuận trước lãi vay và thuế.
Lợi nhuận gộp được tính bằng doanh thu trừ đi giá vốn hàng bán. Lợi nhuận trước lãi vay và thuế là tất cả lợi nhuận trừ lãi vay và thuế.
Bạn có thể đã biết về lợi nhuận ròng hay lãi ròng hay thu nhập ròng. Đó là con số cuối cùng một doanh chủ quan tâm nhất. Nó bằng doanh thu trừ giá vốn hàng bán, chi phí, khấu hao, lãi vay và thuế.
Doanh thu và dòng tiền
Doanh thu chỉ là một phần của dòng tiền, là tiền vào công ty. Trong đa số trường hợp, doanh thu là tiền từ bán hàng. Tuy nhiên có những doanh thu khác như thu từ tiền lãi, đầu tư hoặc thu khác.
Dòng tiền và lợi nhuận
Chúng ta biết lợi nhuận chính là doanh thu trừ đi chi phí. Còn dòng tiền là tiền vào và tiền ra ở công ty. Dòng tiền dương xuất hiện khi có nhiều tiền vào hơn tiền ra và dòng tiền âm khi ngược lại.
Có thể hơi lạ, nhưng một công ty có thể lãi nhưng vẫn có dòng tiền âm. Có doanh thu không đồng nghĩa với việc tăng dòng tiền ngay lập tức. Phát sinh chi phí không phải lúc nào cũng làm giảm dòng tiền ngay lúc đó. Vì thế, doanh thu của công ty bạn đang tăng lên, nhưng dòng tiền ra vẫn nhiều hơn dòng tiền vào và về tổng thể là dòng tiền âm.
Một cách để nắm cả lợi nhuận và dòng tiền là phải thường xuyên đọc báo cáo tài chính: báo cáo lãi lỗ, báo cáo dòng tiền và bảng cân đối kế toán. Đọc đầy đủ báo cáo sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dòng tiền, lợi nhuận và doanh thu đan xen vào nhau ra sao.
Ví dụ về sự khác nhau giữa lợi nhuận và dòng tiền
Giả sử bạn đang là chủ công ty phân phối máy cày. Sau đây là một vài ví dụ minh hoạ sự khác biệt cơ bản giữa lợi nhuận và dòng tiền
1. Ghi nhận doanh thu
Công ty bán được một máy cày giá 300 triệu ở một cửa hàng vào ngày 1/6. Công ty có được 300 triệu doanh thu, nhưng khách hàng chưa trả tiền cho đến ngày 30/6. Doanh thu được ghi nhận ngay, nhưng dòng tiền vào thì chưa có cho đến 30 ngày sau.
2. Ghi nhận chi phí
Công ty trả 270 triệu tiền mua chiếc máy cày vừa được bán ở trên. Chi phí này được ghi nhận và thanh toán vào ngày 1/5. Công ty có dòng tiền ra là 270 triệu vào ngày 1/5. Trước khi có dòng tiền vào 300 triệu vào 30/6.
3. Ghi nhận lợi nhuận
Lợi nhuận được ghi nhận cho việc bán chiếc máy cày là 300 – 270 = 30 triệu vào ngày 1/6. Theo kế toán, doanh thu được ghi nhận vào ngày 1/6 sau khi hoàn tất việc bán và giao hàng. Lợi nhuận 30 triệu nhưng chưa thu được bằng tiền cho đến 30/6.
Kiểm soát dòng tiền sẽ rất khác nhau đối với mỗi công ty
Ở ví dụ trên, công ty có được 30 triệu lợi nhuận. Nhưng phải trả 270 triệu bằng tiền mặt và giao hàng cho khách hàng. Công ty phải đợi 30 ngày để lấy lại 270 triệu tiền chi ra và có 30 triệu lợi nhuận. Trong thực tế, nhiều hàng hoá được bán hơn và dòng tiền sẽ phức tạp hơn. Vì thế, công ty cần phải quản lý dòng tiền chặt chẽ.
Để có nguồn tiền hoạt động, công ty có thể:
- Thu từ các đơn hàng trước: Nguồn tiền thu được từ các đơn hàng trước có thể cung cấp tiền để mua hàng để bán hàng đơn hàng sau. Tuy nhiên, nếu việc bán hàng tăng trưởng, nguồn tiền thu được từ những tháng trước có thể không đủ cho lượng hàng cần nhập về để bán cho tháng sau.
- Trì hoãn việc thanh toán: Công ty có thể trì hoãn việc thanh toán cho nhà cung cấp để giãn dòng tiền ra đủ cho mỗi tháng. Việc này sẽ giúp cải thiện dòng tiền cho công ty nhưng cần đàm phán và ký hợp đồng chi tiết về điều khoản thanh toán và công nợ.
- Huy động vốn: Nếu công ty không đủ tiền cho hoạt động kinh doanh, công ty có vay hoặc kêu gọi vốn từ bên ngoài. Nếu vay, công ty có trách nhiệm phải trả tiền lãi và tiền gốc đúng thời hạn. Nếu kêu gọi vốn thêm thì chủ công ty phải bán bớt cổ phần của công ty.
Tăng trưởng doanh thu có thể tạo ra vấn đề về dòng tiền
Công ty nào cũng muốn tăng trưởng, nhưng nếu tốc độ thu tiền không tăng cùng với tốc độ bán hàng, công ty có thể nhanh chóng hết tiền.
Theo ví dụ trên, doanh thu tháng 7 tăng lên thành 1 tỷ 5 (so với 900 triệu của tháng 6). Trong khi lợi nhuận đang tăng lên, công ty phải đủ tiền để mua thêm 2 chiếc máy cày với số tiền là 540 triệu. Tình huống như thế này có thể tạo ra khủng hoảng về dòng tiền. Công ty có thể nhận đơn hàng nhưng lại không có đủ tiền để mua hàng và cung cấp cho khách hàng. Lúc đó, công ty có thể phải bán hàng thu tiền nhanh hơn, trì hoãn việc trả nợ hoặc phải vay thêm tiền. Dưới nhiều áp lực, công ty có thể phải chịu thiệt trong đàm phán và có thể phải vay với lãi suất cao hoặc phải bán bớt cổ phần để có đủ tiền hoạt động.
Hãy kiểm soát và lên kế hoạch dòng tiền cẩn thận
Lợi nhuận cao là một mục tiêu tốt, nhưng đủ tiền cho công ty hoạt động đòi hỏi phải có kế hoạch cẩn thận. Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu được sự khác biệt quan trọng giữa lợi nhuận và dòng tiền. Để lúc khó khăn cũng như lúc tăng trưởng, công ty luôn đảm bảo được dòng tiền.
